Sub la Regno de Muktuk
I-a
La plej ĝenaj nazkataroj estas
tiuj, kiujn oni havas mem. Jes. Sed mi volonte konfesas, ke nazkataro
ankaŭ ĉe alia persono, tenante min firme per unu butono de
mia jako, nepre deziras konverti min al sia vidpunkto kaj tiam direktas
al mia vizaĝo ne nur elokventajn argumentojn, sed samtempe abundan
terneksplodon, aŭ al miaj piedoj, kun konvenaj pardonpetoj,
ankaŭ molsonoran elsputaĵon, dum intertempe mi rikoltas en
oscedanta veŝtopoŝo fluidiĝintajn stalaktito-pecojn degutantajn
el fremda nazkaverno. - "Kaj la pli degutata el ambaŭ...",
kiel foje diras franclingvaj samideanoj, kiuj tro facile forgesas,
ke tiuj simpatiaj Esperantaj degeli kaj deguti(*),
anoncantoj de baldaŭa printempo, havas nenion komunan kun siaj
francaj homonimoj, anoncantoj nur de malbona eduko.
Dum tiaj okazoj oni sentas,
kiel malperfekta estas la homa maŝino. Ĉu mi konfesu al vi, ke
antaŭ nelonge mi - jes, mi, la krono de l' kreaĵoj, almenaŭ
samgrade kiel vi, ĉu ne? - mi humile mallevis la kapon antaŭ
unu el tiuj plej modernaj aŭtomobiloj, kiuj laŭ aserto
de l' kanzono "venas el Usono sen brusono!"
Fakte la giganto alproksimiĝis
neaŭdeble, majeste, kun digno de cigno glitanta sur olea lago,
haltis apud mi, restartis, malaperis, estis jam for kaj ĉio ĉi
en laŭro de nul-komo-nul! Tiam mi faris certajn komparojn,
el kiuj eĉ ne unu estis je mia avantaĝo. Jen maŝino sendube pli
eleganta ol mi. Ĝia neta linio neniam sakiĝas kiel miaj pantalonoj
ĉirkaŭ la genuregiono. Ĝia benzinkesto, eĉ post engluto
de kvardek litroj, konservas sian sobran konturon, dum mia modesta
bierventreto jam post la sesa duono danĝere baloniĝas. Ĝi estas
pli rapida ol mi, pli forta ol mi, pli multekosta ol mi, kaj - por
ne paroli ĉiam nur pri mi - certe pli senodora ol vi!
Oni ne povas ne miregi pri
la eksterordinaraj progresoj faritaj en la aŭtomobilindustrio,
se oni komparas la modernan veturilon kun ĝia praavo el la jaro
1895, praavo, kiu konsistis esence el blovoj, stertoroj, ĝemoj,
gargaroj, kartavoj, balbutoj kaj vomoj kaj kraĉoj kaj sputoj kaj
vi pensas, ke estus saĝe ne plilongigi tiun liston, sed ne timu,
mi ne uzos la teknikan esprimon, kiun vi atendas, ĉar mi tenas
je via dispono la eŭfemismon "gastonoj"! Mi scias,
ke tiupunkte mia eminenta kobolda kamarado Gaston Waringhien ne
konsentas kun mi, sed ŝajnas, ke en tiu ĉi afero li ne povas esti
plene neŭtrala.
Tiom pri la aŭtomobilo.
Sed ankaŭ en la fabrikado de foto-, lumbild-, radio-, terpomsenŝelig-
kaj tiel-plu-aparatoj oni alportis tiajn plibonigojn, ke eĉ senbrakulo
kapablas ilin vidi.
La ĵusa gripperiodo, dum kies
nazkatarakto mi estis mem aktoro, altrudis al mi sagacan rimarkon,
nome, ke sur ĉiuj kampoj la progreso progresis krom... koncerne
la homan maŝinon kaj la filozofion! La nuntempaj filozofoj neniel
estas pli saĝaj nek pli proksimaj al la celo ol la antikvaj Sokratoj
kaj Platonoj, tiel, ekzemple, ke koncerne niajn nazojn ĝis hodiaŭ
senvarie validas la teorio de Heraklito "Panta rhei
- ĉio fluadas"! El kio konkludu, ke la homo, modelo 1953,
neniel estas supera al la unua homo.
Ĉu ne estas skandale, ke dum
nia jarcento ni devas ankoraŭ kunporti en niaj poŝoj tiujn
tedajn muktukojn, same kiel niaj malmodernaj antaŭuloj? Mi
scias, ke de tempo al tempo kelkaj evoluemaj elementoj klopodas
liberiĝi el la tiraneco de l' muktuka dinastio. Ilin oni renkontas
precipe en la nudistaj medioj. Verŝajne pro sia fiera devizo "Sentuke!"
ili ne uzas muktukojn. Cetere, ili ja ne havas poŝojn. Sed, serioze
inter ni, ĉu oni povas rigardi progreso ilian sentukan naztrumpetadon,
kies primitiva tekniko limiĝas inter la dikfingro kaj la montrofingro
de unu mano? Kaj mi demandas, al kio utilas forĵeti la tukon, se
restas la gesto kaj la enhavo?
Ho, Muktuk I-a kaj lasta, eterna
Muktuk, vi sidas firme sur via trono!
(*)
La signifo de la samsonaj francaj verboj estas 'vomi' kaj 'naŭzi'.
Nome dégueuler (prononcu degele') kaj dégoûter
(prononcu degute').
|